تاثیر نوسانات قیمت نفت بر تراز حساب جاری کشورهای عضو oic (2010-1980)

حساب جاری شامل تجارت کالا، خدمات و پرداخت های بلاعوض می باشد. این حساب علاوه بر معاملات کالایی، معادلات خدمات و پرداخت های بلاعوض را که به صورت جاری در اقتصاد اتفاق می افتد را در بر می گیرد. حساب جاری از آنرو حائز اهمیت است که منابع و مصارف درآمد ملی را منعکس می سازد. همچنین بررسی موازنه حساب جاری، اثراتی نظیر درآمد ملی و رشد آن، عادت های خرج کردن و قدرت رقابت بین المللی را بر تراز پرداخت ها منعکس می کند. درآمدهای نفتی به عنوان یکی از منابع تامین مالی در کشورهای صادر کننده نفت مانند ایران به حساب می آیند. از آنجا که نوسانات آنها در طول بحران های انرژی (نفت خام) شدید می باشد لذا تاثیرات بسزایی بر ردیف های بودجه ای و درآمدی دارند. این مطالعه در دو قسمت، ابتدا با استفاده از داده های پانل به بررسی عوامل موثر بر تراز حساب جاری بویژه نوسانات قیمت نفت در کشور های عضو سازمان کنفرانس اسلامی (oic) زیر مجموعه ای از آن، صادرکننده نفت و غیر صادرکننده نفت در طی دوره زمانی 1980 تا 2010 با روش گشتاورهای تعمیم یافته (gmm) می پردازد و سپس در اقتصاد ایران با استفاده از آزمون هم انباشتگی گری گوری – هانسن (gh)، آزمون علّیت تودا و یاماموتو (ty) و تابع تحلیل عکس العمل آنی (irfs) به بررسی تاثیر شوکهای قیمت نفت بر حساب جاری، حساب جاری بدون نفت و تراز نفتی در طی همان دوره زمانی (2010- 1980) پرداخته می شود. در مورد کشور های عضو oic نتایج نشان دهنده تاثیر مثبت نوسانات قیمت نفت، درجه باز بودن تجاری و تاثیر منفی سرمایه گذاری داخلی و سرمایه گذاری مستقیم خارجی بر حساب جاری تمام کشورهای موجود در نمونه می باشد. همچنین تاثیرات منفی هزینه های دولت و عرضه پول و ضریب مثبت نرخ رشد حقیقی تولید ناخالص داخلی بر حساب جاری کشورهای صادرکننده نفت قابل توجه و معنادار است. در اقتصاد ایران نیز نتایج نشان می دهد که روابط هم انباشتگی برای تراز حساب جاری، حساب جاری بدون نفت و تراز نفتی با وجود یک شکست ساختاری، در بلند مدت دارای روند نزدیک به هم می باشند. همچنین حساب جاری، حساب جاری بدون نفت و تراز نفتی در اثر یک شوک به اندازه یک انحراف معیار در قیمت نفت به ترتیب بعد از 6، 9 و 9 دوره به تعادل می رسند. کلمات کلیدی: نوسانات قیمت نفت، تراز حساب جاری، کشورهای oic، اطلاعات پانل، gmm.